Το Ασκληπιείο της Επιδαύρου είναι κτισμένο στους πρόποδες των ορέων Αραχναίο, Κορυφαίο και Τίθιο, όπου, σύμφωνα με τη μυθολογία, γεννήθηκε ο Ασκληπιός όπου η λατρεία του ξεκίνησε εκεί για πρώτη φορά τον 6ο π.Χ. αιώνα. Η στρατηγική της θέση, αλλά, κυρίως, το Ασκληπιείο της, συντέλεσαν, ώστε η πόλη να γνωρίσει πρωτοφανή ανάπτυξη. Οι κάτοικοί της ασχολούνταν κυρίως με τη ναυτιλία. Ο πρώτος οικισμός της ανήκει στην προϊστορική εποχή. Βρίσκεται 12 χλμ από την κωμόπολη της Παλαιάς Επίδαυρου. Διοικητικά ανήκει στον ομώνυμο Δήμο Επιδαύρου.
Το Ασκληπιείο της Επιδαύρου έγινε το πιο φημισμένο από όλα τα ασκληπιεία της αρχαίας Ελλάδας, εξαιτίας των πολλών και σοβαρών περιπτώσεων που γιατρεύτηκαν εκεί. Σ’ αυτό έφταναν από όλη την Ελλάδα, αλλά και από τη λεκάνη της Μεσογείου άρρωστοι, ικέτες της θείας ευσπλαχνίας.
Μεγάλη σημασία στη θεραπεία των ασθενών φαίνεται ότι είχε και το θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον, που ήταν χτισμένο. Η ηρεμία της φύσης, οι απαλές και καθαρές γραμμές των γύρω βουνών, η πλούσια βλάστηση και οι άφθονες πηγές του ασκούσαν, ιδιαίτερα στους ασθενείς από ψυχικές ασθένειες, φοβερή επίδραση με συνέπεια τη βελτίωση της υγείας μαζί με τη βοήθεια των ιερέων τους
Λίγη ιστορία
Το όνομα Επίδαυρος της δόθηκε από τον τρίτο κατά σειρά άρχοντά της, που ήταν και ήρωας της Επιδαύρου, τον Επίδαυρο, γιο του Άργους και της Ευάδνης. Σύμφωνα με τον Όμηρο πήρε ο Επίδαυρος μέρος στον Τρωικό Πόλεμο και είχε ως αρχηγούς τον Ποδαλείριο και το Μαχάονα, που ήταν γιοι του Ασκληπιού.
Η Επίδαυρος πήρε μέρος στους Μηδικούς Πολέμους και υπήρξε σύμμαχος των Σπαρτιατών στον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Σημειώνεται μάλιστα και ο Επιδαύριος Πόλεμος, που έγινε μεταξύ αυτών και των Αργείων συμμάχων των Αθηναίων. Γίνεται μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας το 243 π.Χ.
Ξακουστή σ’ όλη την Ελλάδα την έκανε το Ασκληπιείο της, ένα από τα σπουδαιότερα της αρχαιότητας, με το ιερό του Ασκληπιού που απέχει 15 περίπου χλμ. από την πόλη. Στους ίδιους περίπου χώρους λάτρευαν και τον Απόλλωνα, υπήρχε όμως προς τιμή του ιδιαίτερο ιερό λίγο πιο ψηλά από το αρχαίο θέατρο. Από τα τέλη του ε’ αιώνα και αρχές του δ’, ο Ασκληπιός γίνεται ο πραγματικός κύριος της πόλης.
Η περιοχή της Επιδαυρίας είναι γενικά ορεινή.Έχει λίγους καλλιεργήσιμους χώρους, δύσκολη συγκοινωνία και δυσπρόσιτες ακτές. Έτσι και ο πληθυσμός στην αρχαιότητα μάλλον ήταν αραιός με βασικές ασχολίες τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η ελλιπής, βέβαια, ακόμη αρχαιολογική έρευνα της Επιδαυρίας επιτείνει αυτήν την εντύπωση.
Από την άλλη μεριά, η δυσκολία των χερσαίων συγκοινωνιών ευνοούσε την επικοινωνία δια θαλάσσης . Νωρίς , λοιπόν, δημιουργήθηκε το λιμάνι της Επιδαύρου, που άνοιξε τον πολιτισμό των κατοίκων της περιοχής προς το ζωτικό χώρο του Αιγαίου. Οι κάτοικοι του τόπου αυτού αποτελούσαν στην αρχαιότητα μια συντηρητική κοινωνία. Χαρακτηριζόταν από την παραδοσιακή δωρική οργάνωση στους κλασικούς χρόνους που, όμως, δεν είχε περιορίσει το πεδίο δράσης της, αναπτύσσοντας και υπερπόντια δραστηριότητα .
Λείψανα κατοίκησης υπάρχουν από την Πρωτοελλαδική εποχή (3η χιλιετία π.Χ.). Στο επίπεδο ύψωμα πάνω από το χωριό υπάρχουν ακόμη και σήμερα λείψανα από αρχαϊκές και κλασικές οχυρώσεις, καθώς και ίχνη κατοίκησης στην κλασική εποχή.Την περιοχή κατοίκησαν πρώτα μεσογειακά προελληνικά φύλλα, που η παράδοση θυμόταν αργότερα με την ονομασία Κάρες.
Στους μυκηναϊκούς χρόνους ήταν εγκατεστημένοι σε αυτήν Ίωνες. Με τον ερχομό των Δωριέων έφυγαν με τον βασιλέα τους Πιτυρέα στην Αττική ή παρέμειναν στην περιοχή κάποιοι ή έφυγαν προς τις ακτές της Μικράς Ασίας. Τουλάχιστον, αυτές τις μνήμες διέσωσε η παράδοση.
Στα υψώματα Καταράχη επτά θαλαμοειδείς μυκηναϊκοί τάφοι μαρτυρούν ακμή κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους. Λείψανα από την ακρόπολη και τα οικοδομήματα της κλασικής πόλης είναι σήμερα ορατά κυρίως πάνω και κοντά στο ακρωτήριο «Νησί», που σχηματίζει το λιμάνι της, καθώς και μέσα στη θάλασσα γύρω από το ακρωτήριο και στα νότιά του: πολυγωνικά τείχη, επιγραφικά ευρήματα τοποθετούν την αγορά της πόλης στο λαιμό του ακρωτήριο, ενώ σπίτια από την εποχή της ρωμαιοκρατίας διαγράφουν την εξάπλωση της πόλης προς τα ΒΔ.
Η ιστορία της Επιδαύρου κατά τους ιστορικούς ελληνικούς χρόνους (1η χιλιετία) δε θεωρείται αξιοσημείωτη. Χαρακτηριστικές είναι οι διαμάχες με τους Αργείους για τα εδάφη της περιοχής και η διατήρηση της ανεξαρτησίας τους ως το τέλος, χάρη στη φιλία και τη συνεργασία με την Κόρινθο και τη Σπάρτη.
Το επίσημο ιερό της πόλης – κράτους της Επιδαύρου ήταν το Ασκληπιείο. Πλησίον βρίσκεται παλιότερο ιερό, του Απόλλωνος Μαλεάτα. Το τυπικό του Ασκληπιείου θεωρούσε κοινή τη λατρεία του Απόλλωνος και του γιου του Ασκληπιού.Η ορεινή αυτή περιοχή του Ασκληπιείου έπαιξε σημαντικό ρόλο πολιτιστικό για την περιοχή της Ακτής. Η παράδοση για τις δύο επιδαύριες θεές της γονιμότητας ,τη Δαμία και την Αυξησία ,που τα πανάρχαια αγάλματά τους από ξύλο ελιά ήταν περιζήτητη εγγύηση ευτυχίας για τις πόλεις της περιοχής ,είναι χαρακτηριστική.
Τον 5 αι. π.Χ. το ιερό του Ασκληπιού αποκτά φήμη και επιρροή. Η γιορτή του ιερού του Ασκληπιείου γίνεται πανελλήνια. Η φήμη αυτή φέρνει οικονομική ευρωστία, ιδιαίτερα κατά τον 4ο-3ο αι. π.Χ.
Σε μεγάλη ακμή έμεινε το ιερό και κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, αλλά και στα ρωμαϊκά χρόνια μέχρι και τον 2ο αι. μ.Χ.
Στο λιμάνι, βόρεια του Νησιού, έδεναν τα πολεμικά πλοία. Πιθανότατα, να είχε κτιστεί ένα τείχος, για να το χωρίζει από το απέναντι ακρωτήρι. Στο κέντρο του τείχους υπήρχε μια πύλη, ακριβώς εκεί όπου σήμερα βρίσκονται οι σημαδούρες που μετρούν το βάθος των νερών του καναλιού. Κάτω από το νερό μπορεί να δει κανείς καθαρά τα ερείπια των θεμελίων.Νότια του Νησιού υπήρχε το εμπορικό λιμάνι. Οι ντόπιοι αποκαλούν το σημείο «βυθισμένη πόλη» . Οι ηθοποιοί των δραματικών παραστάσεων στην Επίδαυρο συνήθιζαν να κολυμπούν εκεί .
Το 395 μ.Χ. οι Γότθοι του Αλάριχου φθάνουν κι εδώ λεηλατώντας τα πάντα. Η επίσημη απαγόρευση των αρχαίων λατρειών από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Θεοδόσιο Β΄ (426 μ.Χ.) σήμανε το τέλος της δράσης του ιερού του Ασκληπιείου. Η μεγάλη πεντάκλιτη βασιλική του 5ου αι. μ.Χ. στα ΒΑ του ιερού προβάλλει με την παρουσία της τη νίκη του Χριστιανισμού.
Δε γνωρίζουμε τι ακριβώς προκάλεσε το τέλος της πόλης της Επιδαύρου. Πιθανότατα, η αιτία να ήταν κάποια μόλυνση από τους βάλτους που βρίσκονταν κοντά στην πόλη. Άλλοι μιλούν για έκρηξη του γειτονικού ηφαιστείου των Μεθάνων και πιθανολογούν ακόμα και παλιρροϊκό κύμα που προκλήθηκε μετά. Ίσως και αυτή η αναταραχή να προκάλεσε και την ένωση του Νησιού με τη στεριά.
Από το 1821 γίνεται και πάλι χωριό με το όνομα Παλαιά Επίδαυρος. Σιγά-σιγά, γίνεται το μοναδικό λιμάνι της ανατολικής Αργολίδας που εξάγει τα προϊόντα της περιοχής : λεμόνια, σχοινάλευρο, λαχανικά, φρούτα και, ιδίως, σταφύλια – ένας απέραντος αμπελώνας ήταν άλλοτε ο τόπος Εξυπηρετούσε ακόμα τακτική συγκοινωνία με Πειραιά, Αίγινα, Πόρο, Σύρο.
Ήδη από το 1971 παρατηρείται ότι στην Επίδαυρο οι κάτοικοι έχουν περιορίσει τις γεωργικές τους ασχολίες στην καλλιέργεια των εσπεριδοειδών. Η προσπάθεια για τουριστική αξιοποίηση της κοινότητας τους έστρεψε προς άλλες δραστηριότητας .
Στην Επίδαυρο έγιναν κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης και 2 εθνοσυνελεύσεις. Η πρώτη στις 20 – 12 – 1821 που διακήρυξε την ανεξαρτησία του ελληνικού έθνους και η δεύτερη τον Μάρτιο του 1826.
Μνημεία Επιδαύρου
Το Θέατρο του Ασκληπιείου της Επιδαύρου οικοδομήθηκε στη δυτική πλευρά του Κυνορτίου όρους, στα τέλη της Κλασικής εποχής, χρησιμοποιήθηκε τουλάχιστον έως τον 3ο αι. μ.Χ. και είναι το τελειότερο και διασημότερο αρχαίο ελληνικό Θέατρο, το οποίο συνδυάζει την κομψότητα με την τέλεια ακουστική. Ήταν προορισμένο για τη διασκέδαση των ασθενών και έχει χωρητικότητα 13.000 θεατών.
Η Θόλος του Ασκληπιείου της Επιδαύρου ή Θυμέλη σύμφωνα με τη σχετική οικοδομική επιγραφή, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 365 και του 335 π.Χ. και έχει έως σήμερα τη φήμη του τελειότερου κυκλικού οικοδομήματος της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής.
Η σύνθετη στοά του Αβάτου αποτελεί το μυστηριακό αλλά και ταυτόχρονα λειτουργικό χώρο, όπου επιτυγχανόταν η ίαση του ασθενούς μέσω της εγκοίμησης και κατά συνέπεια μέσω της επαφής του με το θείο.
Το Καταγώγιο, στα νοτιοανατολικά του Ιερού και στο δρόμο προς το Θέατρο, είναι το μεγαλύτερο οικοδόμημα του Ασκληπιείου, το οποίο λειτουργούσε ως μεγάλος ξενώνας. Κτίστηκε στο τέλος του 4ου ή στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.
Το ”κτίριο Ε”, πήρε το συμβατικό όνομά του από τον πρώτο ανασκαφέα του χώρου Π. Καββαδία στα τέλη του 19ου αιώνα. Πρόκειται για ένα από τα πρωιμότερα ιερά κτίρια στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου, μέσα στο οποίο συνεχίστηκε το τυπικό της λατρείας που ήδη τελούνταν στο Ιερό του Απόλλωνος Μαλεάτα.
Το συγκρότημα του Τελετουργικού Εστιατορίου, στα νότια του αρχαιολογικού χώρου, αποτελείται από το κυρίως κτίριο του Εστιατορίου, το μνημειώδες Πρόπυλό του στα βορειοδυτικά και το Ωδείο στο χώρο της περίστυλης αυλής. Οικοδομήθηκε στα τέλη του 4ου ή στις αρχές του 3ου αιώνα π. Χ., με εξαίρεση το Ωδείο, το οποίο αποτελεί κατασκευή του 2ου ή του πρώιμου 3ου αιώνα μ. Χ. Την ίδια εποχή θεωρείται ότι το Πρόπυλο μετατράπηκε σε ναό της Υγείας.
Το Στάδιο του Ιερού του Ασκληπιείου της Επιδαύρου αποτελεί οικοδόμημα συνδεδεμένο με το τελετουργικό της λατρείας του Ασκληπιού, καθώς εδώ τελούνταν οι αθλητικοί αγώνες προς τιμήν του Ασκληπιού. Η πρωιμότερη φάση κατασκευής του οικοδομήματος, η οποία διαπιστώθηκε κάτω από τα λίθινα εδώλια αλλά και στο ανατολικό πρανές, χρονολογείται στον πρώιμο 5ο αιώνα π. Χ. Τα λίθινα εδώλια άρχισαν να τοποθετούνται από τον 3ο αιώνα π.Χ. και εξής.μΤο Στάδιο διαμορφώθηκε αρχικά σε μια φυσική κοιλότητα του εδάφους.
Ο ναός του Ασκληπιού αποτελεί το κεντρικό οικοδόμημα του Ιερού. Με την κατασκευή του, το διάστημα 380-370 π. Χ., ξεκίνησε το μεγάλο οικοδομικό πρόγραμμα του Ασκληπιείου.
Ο μικρός ναός της Αρτέμιδος, βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του Ιερού κτίστηκε στο τέλος του 4ου αιώνα π. Χ. και παρέμεινε σε χρήση έως την ύστερη αρχαιότητα.
Πληροφορίες
Τηλέφωνο: +30 27530 22009
Φαξ: +30 27530 22834
Email: efaarg@culture.gr
Εισιτήρια: Ολόκληρο: €12, Μειωμένο: €6
Ωράριο Λειτουργίας
Χειμερινό:
08:00-17:00
Θερινό:
Απρίλιος-Αύγουστος: 08:00-20:00
1η Σεπτεμβρίου-15η Σεπτεμβρίου : 08:00-19:30
16η Σεπτεμβρίου-30η Σεπτεμβρίου : 08:00-19:00
1η Οκτωβρίου-15η Οκτωβρίου : 08:00-18:30
16η Οκτωβρίου-31η Οκτωβρίου : 08:00-18:00
Μεγάλη Παρασκευή: 12.00-17.00
Μεγάλο Σάββατο: 08.30-16.00
Περισσότερα εδώ: http://odysseus.culture.gr/h/3/gh355.jsp?obj_id=2374
Πηγές:
